تخت جمشید ،مجموعه ای از کاخهای بسیار باشکوهی است که ساخت آنها در سال 512 قبل از میلاد آغاز
شد و اتمام آن 150 سال به طول انجامید. پارسَه یا ت
خت جمشید نام یکی از شهرهای باستانی ايران است. در روزگار باستان به نظر ثابت نشده آرتور اپهام پوپ
پارسه محل برگزاری جشن نوروز بوده است نه
پایتخت. پایتخت سیاسی هخامنشیان شوش و هگمتانه بودهاست.
اسکندر مقدونی سردار یونانی به ایران حمله کرد و این مکان را به آتش کشید. امّا ویرانههای این مکان هنوز
هم در نزدیکی شیراز مرکز استان فارس برپا است.
این مکان هماکنون یکی از آثار جهانی ثبت شده ی ایران در یونسکو است.
مدتها ست که " تختجمشيد" به عنوان يكي از شاهكارهاي هنر و معماري جهان باستان شناخته شده
است و گروه بيشماري از هواخواهان تاريخ و جغرافيا و
باستانشناسي و دوستداران هنر و معماري آن را به چشم خويش و يا در كتابها، فيلمها، اسلايدها و
عكسها ديده و پسنديدهاند. درست است كه
تختجمشيد ساختة داريوش وخشيارشا و اردشير هخامنشي بوده است، ولي بازماندگان آنان در زمان
ساسانيان نيز در آن جا آثاري به جاي گذاردهاند و در دورة
اسلامي هم اين مكان به عنوان هزار ستون و چهل منار با شخصيتهاي چون سليمان نبي و جمشيد ارتباط
داده شده، عضدالدولة ديلمي در آنجا دو كتيبة
كوفي به يادگار گذاشته است و كتيبههاي ديگري هم به عربي و فارسي از قرون بعد و اشخاص تاريخي
ديگر در آنجا مانده است. بنابراين تخت جمشيد آيينه اي
از تاريخ و فرهنگ كهن و حتي دورة اسلامي ايران است. بيجهت نيست كه هر روز از گوشهوكنار اين مرز و
بوم، مردم دسته دسته به تختجمشيد ميآيند، و
در پيكرههاي تراشيده از سنگش، تجسم آرمانها و انديشهها و سُنن بلند و دلپسند نياكان خويش را ميبينند
و با فرهنگ و هنر پدران خويش آشنا ميشوند و
توجه به ميراث ملي و كوشش در نگهداري و شناسانيدنش در آنان نيرو ميگيرد.
نام اصلي اين شهر پارْسَهْ بوده است كه از نام قوم پارسي آمده است و آنها ايالت خود را هم به همان نام
پارس ميخواندند. پارسه به همين صورت در سنگ نوشته خشيارشا بر جرز درگاهاي «دروازه همه ملل»
نوشته شده است، و در لوحههاي عيلامي مكشوفه از خزانه و باروي تختجمشيد هم آمده است. يونانيان
از اين شهر بسيار كم آگاهي داشتهاند، به دليل اين كه پايتخت اداري نبوده است، و در جريانهاي تاريخ
سياسي، كه مورد نظر يونانيان بوده، قرار نميگرفته. به علاوه، احتمال دارد كه به خاطر احترام ملي و
آئيني شهر پارسه، خارجيان مجاز نبودهاند به مكانهاي مذهبي رفت وآمد كنند و در باب آن آگاهيهايي به
دست آورند؛ همچنان كه تا پايان دوره قاجار، سياحان اروپايي كمتر ميتوانستند در باب مشاهد و
امامزادههاي ايراني تحقيق كنند. بعضي گمان كرده اند كه در برخي از نوشتههاي يوناني از پارسه به
صورت پارسيان persai و يا شهر پارسيان Persia نام رفته است، اما اين گمان مبناي استواري ندارد.
تخت جمشید نام امروزی «پارسَه» است. «پارسه» از زبان پارسی باستان است و یونانیان آن را پِرسپولیس
(به یونانی یعنی «پارسه شهر») خواندهاند.این بنا را تخت جمشید یا قصر شاهی جمشید پادشاه
اسطورهای ایران مینامند که در شاهنامه فردوسی آمده است.
تاريخ : دو شنبه 23 دی 1392
| 13:29 | نویسنده : سینا فتاحی |